Biologia ROZ. 6.2012,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Centralna Komisja Egzaminacyjna
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.
WPISUJE ZDAJĄCY
Miejsce
na naklejkę
z kodem
KOD
PESEL
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
POZIOM ROZSZERZONY
CZERWIEC 2012
Instrukcja dla zdającego
Czas pracy:
150 minut
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron
(zadania
1 – 35).
Ewentualny
brak
zgłoś
przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy
każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki.
7. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój
numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem.
8. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
Liczba punktów
do uzyskania: 60
MBI-R1_1P-123
2
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 1.
(1 pkt)
Każdemu z wymienionych pierwiastków chemicznych przyporządkuj odpowiedni opis
jego funkcji, wybrany spośród A
–
D.
Pierwiastki
1. wapń .................... 2. sód .................... 3. fosfor ....................
Funkcje
A. Składnik kwasów nukleinowych, strukturalny składnik kości, pełni ważną rolę
w przekazywaniu energii.
B. Główny kation płynów pozakomórkowych, ważny dla utrzymania równowagi
osmotycznej płynów ciała, niezbędny do przewodzenia impulsów nerwowych.
C. Główny kation w komórkach ciała, pełni ważną rolę w funkcjonowaniu układu
nerwowego, wpływa na skurcz mięśni.
D. Strukturalny składnik kości, pełni ważną rolę w skurczu mięśni, przewodzeniu impulsów
nerwowych i w krzepnięciu krwi.
Zadanie 2.
(2 pkt)
Na uproszczonym schemacie przedstawiono przebieg i wynik doświadczenia, w którym
badano wpływ wysokiego stężenia mocznika na strukturę przestrzenną cząsteczki białka
wyizolowanego z komórki.
Na podstawie: B. Alberts, D. Bray, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter,
Podstawy biologii
komórki,
PWN
,
Warszawa, 1999.
a) Spośród poniższych procesów, wybierz i zapisz nazwy tych, które należy wpisać
w miejsca oznaczone na schemacie literami A i B.
denaturacja, konformacja, renaturacja
A. ........................................ B. ........................................
b) Na podstawie wyniku doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący wpływu
wysokiego stężenia mocznika na strukturę białka.
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
3
Zadanie 3.
(1 pkt )
Charakterystycznym elementem budowy komórki roślinnej jest ściana komórkowa, która
nadaje komórce odpowiedni kształt, wzmacnia ją i chroni przed mikroorganizmami.
Spośród zamieszczonych poniżej zdań zaznacz zdanie nieprawdziwe.
A. Cytokineza może mieć różny przebieg w zależności od tego, czy dzieląca się komórka
posiada ścianę komórkową, czy też nie.
B. W syntezie niektórych składników pierwotnej ściany komórkowej bierze udział aparat
Golgiego oraz siateczka śródplazmatyczna.
C. Składnikiem pierwotnych ścian komórkowych roślin są polisacharydy, natomiast brak jest
w nich białek strukturalnych i enzymatycznych oraz wody.
D. Po zakończeniu wzrostu protoplast tworzy wtórną ścianę komórkową albo przez
wzmocnienie ściany pierwotnej, albo przez nakładanie na nią nowych warstw.
Zadanie 4.
(2 pkt)
Przy użyciu mikroskopu świetlnego przeprowadzono obserwacje przyżyciowe dwóch
preparatów mikroskopowych w celu zaobserwowania zjawiska plazmolizy. Na szkiełku
podstawowym umieszczono fragment skórki liścia spichrzowego cebuli, dodano kilka kropli
wody i całość nakryto szkiełkiem nakrywkowym. Preparat umieszczono pod mikroskopem
i wynik obserwacji jednej z komórek
przedstawiono na rysunku 1. Następnie wykonano podobny
preparat, ale zamiast wody użyto 10% roztworu chlorku sodu. Zaobserwowane zmiany
przedstawiono na rysunku 2.
protoplast
wakuola
ściana
komórkowa
1 2
Wybierz literę (A–E), którą oznaczono zdanie opisujące prawidłowy:
a) problem badawczy do przeprowadzonych obserwacji
.........................................
b) opis wyników przeprowadzonych obserwacji.
.........................................
A. Plazmoliza w komórkach skórki liścia cebuli następuje zawsze na skutek odwodnienia jej
protoplastu.
B. Czy pod wpływem 10% roztworu chlorku sodu nastąpi plazmoliza w komórkach skórki
liścia spichrzowego cebuli?
C. W jaki sposób różne stężenia roztworu chlorku sodu wpływają na protoplasty komórek
skórki liścia spichrzowego cebuli?
D. Plazmoliza jest to zjawisko odstawania protoplastu od ściany komórkowej w komórce
roślinnej pod wpływem roztworu hipertonicznego.
E. Protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli skurczyły się po ich umieszczeniu
w 10% roztworze chlorku sodu, a więc nastąpiła w nich plazmoliza.
4
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 5.
(1 pkt)
Poniższy tekst zawiera informacje dotyczące rybosomów, z których część jest nieprawdziwa.
Dokonaj korekty przedstawionych informacji,
wykreślając
w każdej z nich określenie
nieprawdziwe.
1. Rybosomy to organelle otoczone
pojedynczą błoną śródkomórkową / nie otoczone błoną
śródkomórkową.
2. Na rybosom składają się
dwie podjednostki – mała i duża / dwie podjednostki jednakowej
wielkości.
3. Podjednostki rybosomów
nie rozdzielają się po procesie translacji / rozdzielają się po
procesie translacji.
4. Podjednostki rybosomów
nie łączą się w nowych konfiguracjach / łączą się w nowych
konfiguracjach.
Zadanie 6.
(2 pkt)
Wakuola komórek roślinnych to struktura otoczona błoną cytoplazmatyczną – tonoplastem,
wypełniona sokiem komórkowym. W skład soku komórkowego wchodzą: woda, jony oraz
rozpuszczalne i nierozpuszczalne związki mineralne i organiczne. Stwierdzono też obecność
w nim różnych enzymów hydrolitycznych, np. peptydaz, glikozydaz.
Na podstawie tekstu podaj dwie funkcje wakuoli.
1. ...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
Zadanie 7.
(2 pkt)
Na schemacie przedstawiono mechanizm regulacji aktywności enzymatycznej w szlaku
metabolicznym, na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.
Na podstawie: L. Stryer,
Biochemia
, PWN, Warszawa 2000.
a) Na podstawie schematu wyjaśnij, na czym polega przedstawiony mechanizm
regulacji
aktywności enzymatycznej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b)
Wyjaśnij na przykładzie, jakie znaczenie dla komórki ma przedstawiony mechanizm
regulacji.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
5
Informacje do zadania 8.
W tabeli przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym przy wysokim stężeniu CO
2
badano
wpływ natężenia światła na intensywność fotosyntezy w dwóch różnych temperaturach.
Intensywność fotosyntezy
(mm
3
CO
2
/cm
2
h)
Natężenie światła
(jednostki umowne)
20°C 30°C
0 0 0
2 110 145
4 160 225
6 200 270
Na podstawie: A. Szweykowska,
Fizjologia roślin
, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1998.
Zadanie 8.
(3 pkt)
a) Na podstawie danych w tabeli narysuj wykresy liniowe ilustrujące wpływ natężenia
światła na intensywność procesu fotosyntezy w temperaturze 20 °C i 30 °C, przy
wysokim stężeniu CO
2
. Zastosuj jeden układ współrzędnych.
b) Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący wpływu natężenia światła
na intensywność fotosyntezy, przy wysokim stężeniu CO
2
, w zależności od
temperatury.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl lemansa.htw.pl
Centralna Komisja Egzaminacyjna
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.
WPISUJE ZDAJĄCY
Miejsce
na naklejkę
z kodem
KOD
PESEL
EGZAMIN MATURALNY
Z BIOLOGII
POZIOM ROZSZERZONY
CZERWIEC 2012
Instrukcja dla zdającego
Czas pracy:
150 minut
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 17 stron
(zadania
1 – 35).
Ewentualny
brak
zgłoś
przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy
każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie będą oceniane.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z linijki.
7. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój
numer PESEL i przyklej naklejkę z kodem.
8. Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
Liczba punktów
do uzyskania: 60
MBI-R1_1P-123
2
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 1.
(1 pkt)
Każdemu z wymienionych pierwiastków chemicznych przyporządkuj odpowiedni opis
jego funkcji, wybrany spośród A
–
D.
Pierwiastki
1. wapń .................... 2. sód .................... 3. fosfor ....................
Funkcje
A. Składnik kwasów nukleinowych, strukturalny składnik kości, pełni ważną rolę
w przekazywaniu energii.
B. Główny kation płynów pozakomórkowych, ważny dla utrzymania równowagi
osmotycznej płynów ciała, niezbędny do przewodzenia impulsów nerwowych.
C. Główny kation w komórkach ciała, pełni ważną rolę w funkcjonowaniu układu
nerwowego, wpływa na skurcz mięśni.
D. Strukturalny składnik kości, pełni ważną rolę w skurczu mięśni, przewodzeniu impulsów
nerwowych i w krzepnięciu krwi.
Zadanie 2.
(2 pkt)
Na uproszczonym schemacie przedstawiono przebieg i wynik doświadczenia, w którym
badano wpływ wysokiego stężenia mocznika na strukturę przestrzenną cząsteczki białka
wyizolowanego z komórki.
Na podstawie: B. Alberts, D. Bray, A. Johnson, J. Lewis, M. Raff, K. Roberts, P. Walter,
Podstawy biologii
komórki,
PWN
,
Warszawa, 1999.
a) Spośród poniższych procesów, wybierz i zapisz nazwy tych, które należy wpisać
w miejsca oznaczone na schemacie literami A i B.
denaturacja, konformacja, renaturacja
A. ........................................ B. ........................................
b) Na podstawie wyniku doświadczenia sformułuj wniosek dotyczący wpływu
wysokiego stężenia mocznika na strukturę białka.
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
3
Zadanie 3.
(1 pkt )
Charakterystycznym elementem budowy komórki roślinnej jest ściana komórkowa, która
nadaje komórce odpowiedni kształt, wzmacnia ją i chroni przed mikroorganizmami.
Spośród zamieszczonych poniżej zdań zaznacz zdanie nieprawdziwe.
A. Cytokineza może mieć różny przebieg w zależności od tego, czy dzieląca się komórka
posiada ścianę komórkową, czy też nie.
B. W syntezie niektórych składników pierwotnej ściany komórkowej bierze udział aparat
Golgiego oraz siateczka śródplazmatyczna.
C. Składnikiem pierwotnych ścian komórkowych roślin są polisacharydy, natomiast brak jest
w nich białek strukturalnych i enzymatycznych oraz wody.
D. Po zakończeniu wzrostu protoplast tworzy wtórną ścianę komórkową albo przez
wzmocnienie ściany pierwotnej, albo przez nakładanie na nią nowych warstw.
Zadanie 4.
(2 pkt)
Przy użyciu mikroskopu świetlnego przeprowadzono obserwacje przyżyciowe dwóch
preparatów mikroskopowych w celu zaobserwowania zjawiska plazmolizy. Na szkiełku
podstawowym umieszczono fragment skórki liścia spichrzowego cebuli, dodano kilka kropli
wody i całość nakryto szkiełkiem nakrywkowym. Preparat umieszczono pod mikroskopem
i wynik obserwacji jednej z komórek
przedstawiono na rysunku 1. Następnie wykonano podobny
preparat, ale zamiast wody użyto 10% roztworu chlorku sodu. Zaobserwowane zmiany
przedstawiono na rysunku 2.
protoplast
wakuola
ściana
komórkowa
1 2
Wybierz literę (A–E), którą oznaczono zdanie opisujące prawidłowy:
a) problem badawczy do przeprowadzonych obserwacji
.........................................
b) opis wyników przeprowadzonych obserwacji.
.........................................
A. Plazmoliza w komórkach skórki liścia cebuli następuje zawsze na skutek odwodnienia jej
protoplastu.
B. Czy pod wpływem 10% roztworu chlorku sodu nastąpi plazmoliza w komórkach skórki
liścia spichrzowego cebuli?
C. W jaki sposób różne stężenia roztworu chlorku sodu wpływają na protoplasty komórek
skórki liścia spichrzowego cebuli?
D. Plazmoliza jest to zjawisko odstawania protoplastu od ściany komórkowej w komórce
roślinnej pod wpływem roztworu hipertonicznego.
E. Protoplasty komórek skórki liścia spichrzowego cebuli skurczyły się po ich umieszczeniu
w 10% roztworze chlorku sodu, a więc nastąpiła w nich plazmoliza.
4
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
Zadanie 5.
(1 pkt)
Poniższy tekst zawiera informacje dotyczące rybosomów, z których część jest nieprawdziwa.
Dokonaj korekty przedstawionych informacji,
wykreślając
w każdej z nich określenie
nieprawdziwe.
1. Rybosomy to organelle otoczone
pojedynczą błoną śródkomórkową / nie otoczone błoną
śródkomórkową.
2. Na rybosom składają się
dwie podjednostki – mała i duża / dwie podjednostki jednakowej
wielkości.
3. Podjednostki rybosomów
nie rozdzielają się po procesie translacji / rozdzielają się po
procesie translacji.
4. Podjednostki rybosomów
nie łączą się w nowych konfiguracjach / łączą się w nowych
konfiguracjach.
Zadanie 6.
(2 pkt)
Wakuola komórek roślinnych to struktura otoczona błoną cytoplazmatyczną – tonoplastem,
wypełniona sokiem komórkowym. W skład soku komórkowego wchodzą: woda, jony oraz
rozpuszczalne i nierozpuszczalne związki mineralne i organiczne. Stwierdzono też obecność
w nim różnych enzymów hydrolitycznych, np. peptydaz, glikozydaz.
Na podstawie tekstu podaj dwie funkcje wakuoli.
1. ...................................................................................................................................................
2. ...................................................................................................................................................
Zadanie 7.
(2 pkt)
Na schemacie przedstawiono mechanizm regulacji aktywności enzymatycznej w szlaku
metabolicznym, na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego.
Na podstawie: L. Stryer,
Biochemia
, PWN, Warszawa 2000.
a) Na podstawie schematu wyjaśnij, na czym polega przedstawiony mechanizm
regulacji
aktywności enzymatycznej.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
b)
Wyjaśnij na przykładzie, jakie znaczenie dla komórki ma przedstawiony mechanizm
regulacji.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Egzamin maturalny z biologii
Poziom rozszerzony
5
Informacje do zadania 8.
W tabeli przedstawiono wyniki doświadczenia, w którym przy wysokim stężeniu CO
2
badano
wpływ natężenia światła na intensywność fotosyntezy w dwóch różnych temperaturach.
Intensywność fotosyntezy
(mm
3
CO
2
/cm
2
h)
Natężenie światła
(jednostki umowne)
20°C 30°C
0 0 0
2 110 145
4 160 225
6 200 270
Na podstawie: A. Szweykowska,
Fizjologia roślin
, Wyd. Naukowe UAM, Poznań, 1998.
Zadanie 8.
(3 pkt)
a) Na podstawie danych w tabeli narysuj wykresy liniowe ilustrujące wpływ natężenia
światła na intensywność procesu fotosyntezy w temperaturze 20 °C i 30 °C, przy
wysokim stężeniu CO
2
. Zastosuj jeden układ współrzędnych.
b) Na podstawie wykresu sformułuj wniosek dotyczący wpływu natężenia światła
na intensywność fotosyntezy, przy wysokim stężeniu CO
2
, w zależności od
temperatury.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]