CKE 2005 prb. Ark, Arkusze Maturalne, Biologia, Arkusze Rozszerzenie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
dysleksja
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY
Z BIOLOGII
Arkusz II
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 120 minut
ARKUSZ II
GRUDZIEŃ
ROK 2005
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 13ponumerowanych stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego badanie.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z ołówka i gumki
(wyłącznie do rysunków) oraz linijki.
7. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje uczeń. Nie
wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla
oceniającego.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia uczeń przed rozpoczęciem pracy
Wypełnia uczeń
przed rozpoczęciem
pracy
PESEL UCZNIA
KOD UCZNIA
2
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Rysunek i tekst (zdania od I do VIII) należy wykorzystać rozwiązując zadania: 29 – 34.
Schemat budowy
komórki roślinnej
I. Odbywający się w komórkach metabolizm stanowi całokształt procesów
biochemicznych i towarzyszącej im przemianie energii.
II. Na metabolizm składają się dwa kierunki przemian: anabolizm i katabolizm.
III. Ważną rolę w przemianie materii i energii odgrywają enzymy, które obniżają energię
aktywacji reakcji.
IV. Oprócz części białkowej (apoenzymu) liczne enzymy zawierają także część
niebiałkową, stanowiącą koenzym lub grupę prostetyczną.
V. Określone przemiany metaboliczne odbywają się w cytoplazmie lub w występujących w
niej organellach komórkowych.
VI. W lizosomach, w środowisku kwaśnym (pH 5), są rozkładane enzymatycznie
makrocząsteczki różnych substancji, między innymi białka. Enzymy z lizosomów
uwolnione do cytoplazmy (pH 7,2) tylko w minimalnym stopniu uszkadzają białka
cytoplazmatyczne.
VII. Cytoplazma jest zdolna do ruchu. Może on mieć charakter cyrkulacyjny lub rotacyjny.
VIII. Występujący na terenie cytoplazmy system błon (siateczka śródplazmatyczna) dzieli ją
na obszary, w których mogą równocześnie zachodzić różne, a nawet przeciwstawne
reakcje biochemiczne.
Zadanie 29. (
2 pkt
)
Z powyższego tekstu podaj numery dwóch zdań, które definiują metabolizm.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 30. (
1 pkt
)
W zdaniu III wymieniono jedną z właściwości enzymów. Przedstaw jej wpływ
na przebieg reakcji metabolicznych.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 31. (
1 pkt
)
Sformułuj hipotezę, wyjaśniającą opisane w zdaniu VI następstwo uwolnienia enzymów
z lizosomów do cytoplazmy.
.......................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
3
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 32. (
2 pkt
)
Podaj nazwy i litery, którymi oznaczono na rysunku dwa składniki plazmatyczne
komórki, z których jeden jest związany z procesem katabolicznym, a drugi – z syntezą
glikoprotein.
Proces kataboliczny: ....................................................................................................................
Synteza glikoprotein: ...................................................................................................................
Zadanie 33. (
1 pkt
)
Organellum oznaczone na rysunku literą
c
posiada w swojej budowie cechę, stanowiącą
przystosowanie do wymiany substancji z cytoplazmą. Podaj nazwę tego organellum oraz
cechę jego budowy.
Nazwa: .........................................................................................................................................
Cecha budowy: .............................................................................................................................
Zadanie 34. (
2 pkt
)
W organellum oznaczonym na rysunku komórki roślinnej literą
d
zachodzą różne przemiany.
Jedną z nich schematycznie przedstawiono poniżej.
ATP
NADPH
2
X
Y
ADP
NADP
Na podstawie powyższych informacji określ zmianę poziomu energetycznego i stopnia
utlenienia
produktu (Y) tej przemiany w stosunku do substratu (X).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 35. (
2 pkt
)
Zakreśl znakiem X literę P, jeżeli odpowiedź w tym wierszu tabeli jest prawdziwa, jeżeli
jest fałszywa – zakreśl literę F.
W procesie glikolizy biorą udział poniższe substancje i struktury:
1. określony substrat organiczny
P F
2. ADP i P
i
(fosforan nieorganiczny)
P F
3. tlen, jako ostatni akceptor wodoru w łańcuchu oddechowym
P F
4. mitochondria z odpowiednimi enzymami
P F
4
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 36. (
2 pkt
)
Poniższymi wykresami zilustrowano wpływ temperatury na intensywność fotosyntezy
i oddychania komórkowego u pewnego gatunku roślin, mierzoną
w różnych
jednostkach
umownych.
Zaznacz dwa sformułowania (spośród A, B, C, D, E), które trafnie interpretują wyniki
badań przedstawione w formie wykresów.
A.
Intensywność wytwarzania materii organicznej przez badane rośliny jest większa
w temperaturze 25°C niż w temperaturze 35°C.
B.
W temperaturze 35°C przyrost biomasy u badanych roślin jest większy niż
w temperaturze 25°C.
C.
W temperaturze 25°C zużycie materii organicznej u badanych roślin przewyższa jej
produkcję.
D.
Intensywność procesu katabolicznego u badanych roślin jest mniejsza w temperaturze
25°C niż w temperaturze 35°C.
E.
Intensywność fotosyntezy ma największy wpływ na intensywność oddychania
w temperaturze od 25 do 35°C.
Zadanie 37. (
2 pkt
)
Różnorodność biologiczna, czyli rozmaitość form oraz struktur żywej materii, jest efektem
uzewnętrzniania się informacji genetycznej organizmów. Pełny zakres różnorodności jeszcze
nie został poznany. Na Ziemi jest co najmniej 10 tys. typów ekosystemów (lądowych
i wodnych), w których żyje prawdopodobnie 5 – 30 mln gatunków. Poznanych i opisanych
jest tylko około 1,5 mln gatunków.
Określ dwa rodzaje (aspekty) różnorodności biologicznej organizmów przedstawione
w powyższym tekście.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
5
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 38. (
1 pkt
)
Jednym z systemów stosowanych w klasyfikacji organizmów jest system pięciu królestw.
Poniżej przedstawiono schematycznie cztery organizmy (bez zachowania proporcji
wielkości), z których każdy należy do innego królestwa.
1.
2.
3.
4.
Zakreśl znakiem X numer rysunku, na którym przedstawiono organizm zaliczany
do królestwa Protista.
Zadanie 39. (
2 pkt
)
Bakterie występują w całej biosferze.
Przedstaw dwie wybrane cechy bakterii, sprzyjające rozpowszechnianiu się tej grupy
organizmów w biosferze.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 40. (
2 pkt
)
Przez długi czas grzyby zaliczano do roślin. Różnią się od nich jednak wieloma cechami
i dlatego wydzielono je w odrębne królestwo.
Spośród wymienionych niżej cech budowy i funkcji organizmów wypisz (stosując
oznaczenia literowe):
a) dwie cechy roślin różniące je od grzybów.
b) dwie cechy grzybów różniące je od roślin.
Cechy budowy i funkcji organizmów
A.
Budują je komórki nieposiadające ukształtowanego jądra.
B.
Są zbudowane z komórek eukariotycznych.
C.
Celuloza jest głównym składnikiem ich ścian komórkowych.
D.
Ściany ich komórek są zbudowane przeważnie z chityny.
E.
Organizmy te magazynują głównie skrobię.
F.
Organizmy te są wyłącznie cudzożywne.
G.
Mogą rozmnażać się przez zarodniki.
a) Cechy roślin różniące je od grzybów: ............................
b) Cechy grzybów różniące je od roślin: ............................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl lemansa.htw.pl
dysleksja
MATERIAŁ DIAGNOSTYCZNY
Z BIOLOGII
Arkusz II
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 120 minut
ARKUSZ II
GRUDZIEŃ
ROK 2005
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy arkusz zawiera 13ponumerowanych stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego badanie.
2. Rozwiązania i odpowiedzi zapisz w miejscu na to
przeznaczonym przy każdym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
5. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
6. Podczas egzaminu możesz korzystać z ołówka i gumki
(wyłącznie do rysunków) oraz linijki.
7. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje uczeń. Nie
wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla
oceniającego.
8. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia uczeń przed rozpoczęciem pracy
Wypełnia uczeń
przed rozpoczęciem
pracy
PESEL UCZNIA
KOD UCZNIA
2
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Rysunek i tekst (zdania od I do VIII) należy wykorzystać rozwiązując zadania: 29 – 34.
Schemat budowy
komórki roślinnej
I. Odbywający się w komórkach metabolizm stanowi całokształt procesów
biochemicznych i towarzyszącej im przemianie energii.
II. Na metabolizm składają się dwa kierunki przemian: anabolizm i katabolizm.
III. Ważną rolę w przemianie materii i energii odgrywają enzymy, które obniżają energię
aktywacji reakcji.
IV. Oprócz części białkowej (apoenzymu) liczne enzymy zawierają także część
niebiałkową, stanowiącą koenzym lub grupę prostetyczną.
V. Określone przemiany metaboliczne odbywają się w cytoplazmie lub w występujących w
niej organellach komórkowych.
VI. W lizosomach, w środowisku kwaśnym (pH 5), są rozkładane enzymatycznie
makrocząsteczki różnych substancji, między innymi białka. Enzymy z lizosomów
uwolnione do cytoplazmy (pH 7,2) tylko w minimalnym stopniu uszkadzają białka
cytoplazmatyczne.
VII. Cytoplazma jest zdolna do ruchu. Może on mieć charakter cyrkulacyjny lub rotacyjny.
VIII. Występujący na terenie cytoplazmy system błon (siateczka śródplazmatyczna) dzieli ją
na obszary, w których mogą równocześnie zachodzić różne, a nawet przeciwstawne
reakcje biochemiczne.
Zadanie 29. (
2 pkt
)
Z powyższego tekstu podaj numery dwóch zdań, które definiują metabolizm.
.......................................................................................................................................................
Zadanie 30. (
1 pkt
)
W zdaniu III wymieniono jedną z właściwości enzymów. Przedstaw jej wpływ
na przebieg reakcji metabolicznych.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 31. (
1 pkt
)
Sformułuj hipotezę, wyjaśniającą opisane w zdaniu VI następstwo uwolnienia enzymów
z lizosomów do cytoplazmy.
.......................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
3
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 32. (
2 pkt
)
Podaj nazwy i litery, którymi oznaczono na rysunku dwa składniki plazmatyczne
komórki, z których jeden jest związany z procesem katabolicznym, a drugi – z syntezą
glikoprotein.
Proces kataboliczny: ....................................................................................................................
Synteza glikoprotein: ...................................................................................................................
Zadanie 33. (
1 pkt
)
Organellum oznaczone na rysunku literą
c
posiada w swojej budowie cechę, stanowiącą
przystosowanie do wymiany substancji z cytoplazmą. Podaj nazwę tego organellum oraz
cechę jego budowy.
Nazwa: .........................................................................................................................................
Cecha budowy: .............................................................................................................................
Zadanie 34. (
2 pkt
)
W organellum oznaczonym na rysunku komórki roślinnej literą
d
zachodzą różne przemiany.
Jedną z nich schematycznie przedstawiono poniżej.
ATP
NADPH
2
X
Y
ADP
NADP
Na podstawie powyższych informacji określ zmianę poziomu energetycznego i stopnia
utlenienia
produktu (Y) tej przemiany w stosunku do substratu (X).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 35. (
2 pkt
)
Zakreśl znakiem X literę P, jeżeli odpowiedź w tym wierszu tabeli jest prawdziwa, jeżeli
jest fałszywa – zakreśl literę F.
W procesie glikolizy biorą udział poniższe substancje i struktury:
1. określony substrat organiczny
P F
2. ADP i P
i
(fosforan nieorganiczny)
P F
3. tlen, jako ostatni akceptor wodoru w łańcuchu oddechowym
P F
4. mitochondria z odpowiednimi enzymami
P F
4
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 36. (
2 pkt
)
Poniższymi wykresami zilustrowano wpływ temperatury na intensywność fotosyntezy
i oddychania komórkowego u pewnego gatunku roślin, mierzoną
w różnych
jednostkach
umownych.
Zaznacz dwa sformułowania (spośród A, B, C, D, E), które trafnie interpretują wyniki
badań przedstawione w formie wykresów.
A.
Intensywność wytwarzania materii organicznej przez badane rośliny jest większa
w temperaturze 25°C niż w temperaturze 35°C.
B.
W temperaturze 35°C przyrost biomasy u badanych roślin jest większy niż
w temperaturze 25°C.
C.
W temperaturze 25°C zużycie materii organicznej u badanych roślin przewyższa jej
produkcję.
D.
Intensywność procesu katabolicznego u badanych roślin jest mniejsza w temperaturze
25°C niż w temperaturze 35°C.
E.
Intensywność fotosyntezy ma największy wpływ na intensywność oddychania
w temperaturze od 25 do 35°C.
Zadanie 37. (
2 pkt
)
Różnorodność biologiczna, czyli rozmaitość form oraz struktur żywej materii, jest efektem
uzewnętrzniania się informacji genetycznej organizmów. Pełny zakres różnorodności jeszcze
nie został poznany. Na Ziemi jest co najmniej 10 tys. typów ekosystemów (lądowych
i wodnych), w których żyje prawdopodobnie 5 – 30 mln gatunków. Poznanych i opisanych
jest tylko około 1,5 mln gatunków.
Określ dwa rodzaje (aspekty) różnorodności biologicznej organizmów przedstawione
w powyższym tekście.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Materiał pomocniczy do doskonalenia nauczycieli w zakresie diagnozowania, oceniania i egzaminowania
5
Biologia – grudzień 2005 r.
Zadanie 38. (
1 pkt
)
Jednym z systemów stosowanych w klasyfikacji organizmów jest system pięciu królestw.
Poniżej przedstawiono schematycznie cztery organizmy (bez zachowania proporcji
wielkości), z których każdy należy do innego królestwa.
1.
2.
3.
4.
Zakreśl znakiem X numer rysunku, na którym przedstawiono organizm zaliczany
do królestwa Protista.
Zadanie 39. (
2 pkt
)
Bakterie występują w całej biosferze.
Przedstaw dwie wybrane cechy bakterii, sprzyjające rozpowszechnianiu się tej grupy
organizmów w biosferze.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Zadanie 40. (
2 pkt
)
Przez długi czas grzyby zaliczano do roślin. Różnią się od nich jednak wieloma cechami
i dlatego wydzielono je w odrębne królestwo.
Spośród wymienionych niżej cech budowy i funkcji organizmów wypisz (stosując
oznaczenia literowe):
a) dwie cechy roślin różniące je od grzybów.
b) dwie cechy grzybów różniące je od roślin.
Cechy budowy i funkcji organizmów
A.
Budują je komórki nieposiadające ukształtowanego jądra.
B.
Są zbudowane z komórek eukariotycznych.
C.
Celuloza jest głównym składnikiem ich ścian komórkowych.
D.
Ściany ich komórek są zbudowane przeważnie z chityny.
E.
Organizmy te magazynują głównie skrobię.
F.
Organizmy te są wyłącznie cudzożywne.
G.
Mogą rozmnażać się przez zarodniki.
a) Cechy roślin różniące je od grzybów: ............................
b) Cechy grzybów różniące je od roślin: ............................
[ Pobierz całość w formacie PDF ]