CKE 2006zima Oryginalny arkusz maturalny 2-ZR Historia, Matura
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
dysleksja
MHI-R1A1P-061
EGZAMIN MATURALNY
Z HISTORII
Arkusz II
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
ARKUSZ II
STYCZEŃ
ROK 2006
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Arkusz zawiera dwie części. Część pierwsza arkusza wymaga
analizy materiałów źródłowych, a część druga napisania
krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów.
3. Czynności zaplanuj tak, aby możliwe było rozwiązanie zadań
z obu części arkusza w ciągu 150 minut.
4. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
5. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
6. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
8. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Egzamin maturalny z historii
Temat arkusza: Ewolucja monarchizmu od starożytności do XX wieku
CZĘŚĆ I. WŁADCA W STAROŻYTNYM EGIPCIE – PODSTAWY WŁADZY, IDEAŁ
WŁADCY
Źródło A
Modlitwa i wyznanie Ramzesa III
Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.
[
w:] Pierre Montet,
Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów XIII – XII w. p.n.e.
, Warszawa 1964, s. 160 - 161.
Ramzes III – król Egiptu (zm. ok. 1165 r. p.n.e.), drugi władca XX dynastii.
Hołd wam składam, bogowie i boginie, władcy nieba, ziemi, oceanu, wielcy w Łodzi
Milionów [Lat], obok ich ojca Re, którego serce raduje się, gdy widzi ich doskonałość [...].
Jestem waszym synem, którego stworzyły wasze dwie ręce. Wy sprawiliście, że
ukazałem się jako władca, Życie, Zdrowie, Siła całej ziemi. Wy uczyniliście dla mnie
doskonałość na ziemi. Wypełniam moją powinność w pokoju.
Źródło B
Pismo podyktowane przez Ramzesa III pod koniec życia
Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.
[
w:] Ibid., s. 181.
Dałem życie ziemi całej z jej mieszkańcami, [...] mężczyznami i kobietami. Wydarłem
człowieka jego nędzy. Dostarczyłem mu powietrza. Chroniłem go przed silnym, który go
prześladował... Ziemia była nasycona, szczęśliwa podczas mojego panowania. Czyniłem
dobro zarówno bogom, jak ludziom. Nie przywłaszczyłem sobie nic z tego, co było
własnością wszystkich.
CZĘŚĆ II. DROGA DO JEDYNOWŁADZTWA W STAROŻYTNYM RZYMIE
Źródło C
Publiusz Korneliusz Tacyt,
Roczniki
, I, 3.
przekł. S. Hammer, [w:]
Źródła i materiały do nauczania historii
, opr. zbiorowe pod red. S. Sierpowskiego, Warszawa 1998, s. 39-40.
Tacyt (ur. ok. 55, zm. ok. 120) - najwybitniejszy historyk rzymski.
Kiedy po gwałtownej śmierci Brutusa i Kasjusza zabrakło już armii państwowej,
kiedy [...] nie pozostał inny przywódca prócz Cezara Oktawiana, złożył on tytuł triumwira,
chcąc tylko za konsula być uważany i za takiego, któremu do obrony praw ludu władza
trybuńska wystarcza. Lecz skoro żołnierzy przynęcił darami, lud rozdawnictwem zboża,
a wszystkich słodyczą pokoju, powoli zaczął się wzbijać i zagarniać w swoje ręce przywileje
senatu, urzędników i praw. Nikt mu w tym nie stawiał oporu, gdyż najbutniejsi padli w bojach
albo wskutek proskrypcji
1
, a z pozostałej szlachty im bardziej kto był gotowy do służalczości,
tym więcej wyróżniano go bogactwami i zaszczytami [...]. Także prowincje temu stanowi
rzeczy nie były przeciwne: wszak podejrzliwie patrzyły one na rządy senatu i ludu z powodu
sporów możnych i chciwości urzędników, a bezskuteczna była im pomoc praw, które mąciła
przemoc, zabiegi i wreszcie przekupstwo [...].
1
Proskrypcje (łac.
proscriptio
– obwieszczenie, konfiskata) – wpisanie na listę wyjętych spod prawa,
w konsekwencji pozbawionych majątku i skazanych na wygnanie.
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
3
Źródło D
Sekstus Aureliusz Wiktor,
O cesarzach
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
, nr 3.
Rzym starożytny
, opr. L. Błaszczyk, Warszawa 1961, s. 44.
Sekstus Aureliusz Wiktor (II poł. IV w. n.e.) - autor zbioru życiorysów cesarzy od Augusta do Konstantyna.
Dioklecjan – (C. Valerius Aurelius Diocletianus) cesarz 284-305 n.e.
Waleriusz Dioklecjan [...] posiadał wprawdzie liczne przymioty godne wielkiego
męża, nie wszystkie jednak rysy charakteru jego zasługują na nasze uznanie. Był on
pierwszym, który nosił wyszukane, złotem tkane, jedwabne szaty i znajdował upodobanie
w obuwiu purpurowym, wysadzanym drogimi kamieniami [...]. Jeśli już to jest dowodem
zarozumiałości, pychy i chęci wynoszenia się ponad innych rzymskich obywateli, to jest to
drobnostka w porównaniu do tego, że pierwszy od czasów Kaliguli i Domicjana polecił
tytułować się publicznie panem [łac.
dominus
] i bogiem i przy powitaniu cześć boską sobie
oddawać. [...] Wszystkie te wady, któreśmy wytknęli, wyrównywały jednak jego zalety. Bo
choć panem nazywać się kazał, był naprawdę ojcem swoich poddanych. [...]
CZĘŚĆ III. ŚREDNIOWIECZE - NAWIĄZANIE DO STAROŻYTNEJ TRADYCJI
WŁADZY KRÓLEWSKIEJ
Źródło E
List Karola Wielkiego do papieża Leona III z 796 r. (fragm.)
Aleksander Gieysztor,
Władza Karola Wielkiego w opinii współczesnej,
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
nr 6.
Rozwój
dążeń uniwersalistycznych, walka papiestwa
z cesarstwem i wojny krzyżowe
. opr. J. Żuławiński, Warszawa 1959, s. 6.
Einhard (ok. 770 - 840) - biograf Karola Wielkiego, przebywał na jego dworze w Akwizgranie ok. 792-794 r.
Tak jak z Ojcem Świętym, poprzednikiem Waszym, wszedłem w układ świętego
współojcostwa, tak ze Świątobliwością Waszą pragnę zawrzeć nienaruszalne tejże wiary
przymierze miłości, aby za łaską Bożą, przywołaną Waszej apostolskiej Świątobliwości
prośbami, ze mną wszędzie szło apostolskie błogosławieństwo, i żeby najświętsza stolica
Rzymskiego Kościoła za zrządzeniem Bożym naszą pobożnością zawsze była broniona.
Do nas należy z pomocą Bożą na zewnątrz wszędzie orężem święty Kościół
Chrystusowy od najazdu pogan i zniszczenia ze strony niewiernych ochraniać, a na wewnątrz
wzmacniać szerzeniem wiary katolickiej. Do Was, Ojcze Święty, należy: z podniesionymi do
Boga wraz z Mojżeszem rękoma wspomagać wojsko, aby za Waszym pośrednictwem a łaską
Bożą chrześcijaństwo zawsze i wszędzie odnosiło zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi imienia
swego i aby imię Pana naszego Jezusa Chrystusa na całym zajaśniało świecie.
Źródło F
Koronacja Karola Wielkiego w Rzymie 800 r.
Einhard,
Życie Karola Wielkiego,
przekł. J. Parandowski, [w:] Ibid., s. 7.
Karol przybył [...] do Rzymu i spędził tam całą zimę, aby wnieść ład w stosunki
kościelne, które znalazły się w wielkim zamęcie. Wtedy właśnie przyjął miano cesarza
i Augusta. Z początku tak mu to było przykre, że zapewniał, iż w tym dniu, chociaż to było
wielkie święto, nie byłby wszedł do kościoła, gdyby wcześniej znał zamiary papieża.
Z wielką jednak cierpliwością znosił zawiść, która szła za tym tytułem, spotęgowana
zwłaszcza oburzeniem cesarzy rzymskich. Pokonał ich zaciętość wielkodusznością, w czym
ich bez wątpienia znacznie przewyższał; wyprawiał do nich częste poselstwa i w listach
nazywał ich braćmi.
Arkusz II
4
Egzamin maturalny z historii
Źródło G
Chory u stóp króla
Miniatura z XIII w., Cambridge, University Library.
[w:] M. Bloch,
Społeczeństwo feudalne,
Warszawa 1981, ilustr. nr 40.
Źródło H
Janko z Czarnkowa,
Kroniki
[fragment]
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
nr 10,
Powstanie państw scentralizowanych i rozwój dążeń
narodowych w XIII – XV w
.
opr. Z. Dąbrowska, Warszawa 1959, s. 42.
Janko z Czarnkowa (ur. ok. 1320, zm. ok. 1387) - kronikarz polski, gorliwy stronnik Kazimierza Wielkiego.
Ozdobiony koroną królewską, rządził po męsku i pożytecznie państwem i narodem od
Boga sobie powierzonym, albowiem wedle słów proroka miłował pokój, prawdę
i sprawiedliwość. Był to najtroskliwszy opiekun i obrońca dobrych i sprawiedliwych, bardzo
srogi zaś prześladowca złych, rozbójników, gwałtowników i potwarców. [...]
Ponieważ zaś w królestwie odbywały się sądy na podstawie dawnych zwyczajów,
a raczej przekupstwa, przy których różni wyroki rozmaicie zmieniając, liczne przeprowadzali
krzywdy i potwarze, przeto król, dbały żarliwie o sprawiedliwość, [...] za wspólną zgodą [...]
prałatów i baronów, kazał spisać ustawy zgodnie z prawem i rozumem dla przestrzegania po
wsze czasy, na ich podstawie sprawiedliwość każdemu miała być równo wymierzana.
Ten król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził Rzeczpospolitą, albowiem
jak drugi Salomon wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. [...]
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
5
Źródło I
Pieczęć majestatyczna Kazimierza Wielkiego (awers)
[w:] Jerzy Wyrozumski,
Kazimierz Wielki
, Wrocław 1986, po s. 32.
CZĘŚĆ IV. KONCEPCJA ABSOLUTYZMU FRANCUSKIEGO
Źródło J
Jean Bodin,
Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej
przekł.: R. Bierzanek, Z. Izdebski, J. Wróblewski, Warszawa 1958, s. 102-103, 171.
J. Bodin (1530 – 1596) - najwybitniejszy francuski teoretyk państwa doby renesansu, ideolog absolutyzmu francuskiego.
[...] co to jest władza absolutna; albowiem, jeśli mówimy, że ten ma władzę absolutną,
kto zupełnie nie jest poddany prawom, to nie znajdzie się na świecie suwerennego księcia,
zważywszy, że wszyscy książęta na ziemi są poddani prawom Boga i natury i wielu prawom
ludzkim, wspólnym wszystkim ludom.
[...] Otóż trzeba, aby ci, którzy są suwerenni, nie byli w żaden sposób poddani
rozkazodawstwu drugiego i aby mogli wydawać i znosić prawa dla poddanych lub
unicestwiać prawa nieużyteczne, aby w ich miejsce ustanowić inne. [...]
Ponieważ nie ma na ziemi po Bogu nikogo większego od suwerennych książąt
i ponieważ są oni przezeń ustanowieni jako jego namiestnicy, ażeby rozkazywali innym
ludziom, trzeba zwracać uwagę na ich godność, aby z całym posłuszeństwem uszanować
i uczcić ich majestat, myśleć i mówić o nich z pełną czcią, albowiem ten, kto znieważa swego
suwerennego księcia, znieważa Boga, którego jest on obrazem na ziemi. [...]
Arkusz II
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl lemansa.htw.pl
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
dysleksja
MHI-R1A1P-061
EGZAMIN MATURALNY
Z HISTORII
Arkusz II
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 150 minut
ARKUSZ II
STYCZEŃ
ROK 2006
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 20stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Arkusz zawiera dwie części. Część pierwsza arkusza wymaga
analizy materiałów źródłowych, a część druga napisania
krótkiego wypracowania na jeden z podanych tematów.
3. Czynności zaplanuj tak, aby możliwe było rozwiązanie zadań
z obu części arkusza w ciągu 150 minut.
4. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym.
5. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
6. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
7. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
8. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
dla egzaminatora.
9. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Za rozwiązanie
wszystkich zadań
można otrzymać
łącznie
50 punktów
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJĄCEGO
PESEL ZDAJĄCEGO
2
Egzamin maturalny z historii
Temat arkusza: Ewolucja monarchizmu od starożytności do XX wieku
CZĘŚĆ I. WŁADCA W STAROŻYTNYM EGIPCIE – PODSTAWY WŁADZY, IDEAŁ
WŁADCY
Źródło A
Modlitwa i wyznanie Ramzesa III
Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.
[
w:] Pierre Montet,
Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów XIII – XII w. p.n.e.
, Warszawa 1964, s. 160 - 161.
Ramzes III – król Egiptu (zm. ok. 1165 r. p.n.e.), drugi władca XX dynastii.
Hołd wam składam, bogowie i boginie, władcy nieba, ziemi, oceanu, wielcy w Łodzi
Milionów [Lat], obok ich ojca Re, którego serce raduje się, gdy widzi ich doskonałość [...].
Jestem waszym synem, którego stworzyły wasze dwie ręce. Wy sprawiliście, że
ukazałem się jako władca, Życie, Zdrowie, Siła całej ziemi. Wy uczyniliście dla mnie
doskonałość na ziemi. Wypełniam moją powinność w pokoju.
Źródło B
Pismo podyktowane przez Ramzesa III pod koniec życia
Papyrus Harris I, Bibliotheca aegyptiana, Bruksela.
[
w:] Ibid., s. 181.
Dałem życie ziemi całej z jej mieszkańcami, [...] mężczyznami i kobietami. Wydarłem
człowieka jego nędzy. Dostarczyłem mu powietrza. Chroniłem go przed silnym, który go
prześladował... Ziemia była nasycona, szczęśliwa podczas mojego panowania. Czyniłem
dobro zarówno bogom, jak ludziom. Nie przywłaszczyłem sobie nic z tego, co było
własnością wszystkich.
CZĘŚĆ II. DROGA DO JEDYNOWŁADZTWA W STAROŻYTNYM RZYMIE
Źródło C
Publiusz Korneliusz Tacyt,
Roczniki
, I, 3.
przekł. S. Hammer, [w:]
Źródła i materiały do nauczania historii
, opr. zbiorowe pod red. S. Sierpowskiego, Warszawa 1998, s. 39-40.
Tacyt (ur. ok. 55, zm. ok. 120) - najwybitniejszy historyk rzymski.
Kiedy po gwałtownej śmierci Brutusa i Kasjusza zabrakło już armii państwowej,
kiedy [...] nie pozostał inny przywódca prócz Cezara Oktawiana, złożył on tytuł triumwira,
chcąc tylko za konsula być uważany i za takiego, któremu do obrony praw ludu władza
trybuńska wystarcza. Lecz skoro żołnierzy przynęcił darami, lud rozdawnictwem zboża,
a wszystkich słodyczą pokoju, powoli zaczął się wzbijać i zagarniać w swoje ręce przywileje
senatu, urzędników i praw. Nikt mu w tym nie stawiał oporu, gdyż najbutniejsi padli w bojach
albo wskutek proskrypcji
1
, a z pozostałej szlachty im bardziej kto był gotowy do służalczości,
tym więcej wyróżniano go bogactwami i zaszczytami [...]. Także prowincje temu stanowi
rzeczy nie były przeciwne: wszak podejrzliwie patrzyły one na rządy senatu i ludu z powodu
sporów możnych i chciwości urzędników, a bezskuteczna była im pomoc praw, które mąciła
przemoc, zabiegi i wreszcie przekupstwo [...].
1
Proskrypcje (łac.
proscriptio
– obwieszczenie, konfiskata) – wpisanie na listę wyjętych spod prawa,
w konsekwencji pozbawionych majątku i skazanych na wygnanie.
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
3
Źródło D
Sekstus Aureliusz Wiktor,
O cesarzach
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
, nr 3.
Rzym starożytny
, opr. L. Błaszczyk, Warszawa 1961, s. 44.
Sekstus Aureliusz Wiktor (II poł. IV w. n.e.) - autor zbioru życiorysów cesarzy od Augusta do Konstantyna.
Dioklecjan – (C. Valerius Aurelius Diocletianus) cesarz 284-305 n.e.
Waleriusz Dioklecjan [...] posiadał wprawdzie liczne przymioty godne wielkiego
męża, nie wszystkie jednak rysy charakteru jego zasługują na nasze uznanie. Był on
pierwszym, który nosił wyszukane, złotem tkane, jedwabne szaty i znajdował upodobanie
w obuwiu purpurowym, wysadzanym drogimi kamieniami [...]. Jeśli już to jest dowodem
zarozumiałości, pychy i chęci wynoszenia się ponad innych rzymskich obywateli, to jest to
drobnostka w porównaniu do tego, że pierwszy od czasów Kaliguli i Domicjana polecił
tytułować się publicznie panem [łac.
dominus
] i bogiem i przy powitaniu cześć boską sobie
oddawać. [...] Wszystkie te wady, któreśmy wytknęli, wyrównywały jednak jego zalety. Bo
choć panem nazywać się kazał, był naprawdę ojcem swoich poddanych. [...]
CZĘŚĆ III. ŚREDNIOWIECZE - NAWIĄZANIE DO STAROŻYTNEJ TRADYCJI
WŁADZY KRÓLEWSKIEJ
Źródło E
List Karola Wielkiego do papieża Leona III z 796 r. (fragm.)
Aleksander Gieysztor,
Władza Karola Wielkiego w opinii współczesnej,
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
nr 6.
Rozwój
dążeń uniwersalistycznych, walka papiestwa
z cesarstwem i wojny krzyżowe
. opr. J. Żuławiński, Warszawa 1959, s. 6.
Einhard (ok. 770 - 840) - biograf Karola Wielkiego, przebywał na jego dworze w Akwizgranie ok. 792-794 r.
Tak jak z Ojcem Świętym, poprzednikiem Waszym, wszedłem w układ świętego
współojcostwa, tak ze Świątobliwością Waszą pragnę zawrzeć nienaruszalne tejże wiary
przymierze miłości, aby za łaską Bożą, przywołaną Waszej apostolskiej Świątobliwości
prośbami, ze mną wszędzie szło apostolskie błogosławieństwo, i żeby najświętsza stolica
Rzymskiego Kościoła za zrządzeniem Bożym naszą pobożnością zawsze była broniona.
Do nas należy z pomocą Bożą na zewnątrz wszędzie orężem święty Kościół
Chrystusowy od najazdu pogan i zniszczenia ze strony niewiernych ochraniać, a na wewnątrz
wzmacniać szerzeniem wiary katolickiej. Do Was, Ojcze Święty, należy: z podniesionymi do
Boga wraz z Mojżeszem rękoma wspomagać wojsko, aby za Waszym pośrednictwem a łaską
Bożą chrześcijaństwo zawsze i wszędzie odnosiło zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi imienia
swego i aby imię Pana naszego Jezusa Chrystusa na całym zajaśniało świecie.
Źródło F
Koronacja Karola Wielkiego w Rzymie 800 r.
Einhard,
Życie Karola Wielkiego,
przekł. J. Parandowski, [w:] Ibid., s. 7.
Karol przybył [...] do Rzymu i spędził tam całą zimę, aby wnieść ład w stosunki
kościelne, które znalazły się w wielkim zamęcie. Wtedy właśnie przyjął miano cesarza
i Augusta. Z początku tak mu to było przykre, że zapewniał, iż w tym dniu, chociaż to było
wielkie święto, nie byłby wszedł do kościoła, gdyby wcześniej znał zamiary papieża.
Z wielką jednak cierpliwością znosił zawiść, która szła za tym tytułem, spotęgowana
zwłaszcza oburzeniem cesarzy rzymskich. Pokonał ich zaciętość wielkodusznością, w czym
ich bez wątpienia znacznie przewyższał; wyprawiał do nich częste poselstwa i w listach
nazywał ich braćmi.
Arkusz II
4
Egzamin maturalny z historii
Źródło G
Chory u stóp króla
Miniatura z XIII w., Cambridge, University Library.
[w:] M. Bloch,
Społeczeństwo feudalne,
Warszawa 1981, ilustr. nr 40.
Źródło H
Janko z Czarnkowa,
Kroniki
[fragment]
[w:]
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole
nr 10,
Powstanie państw scentralizowanych i rozwój dążeń
narodowych w XIII – XV w
.
opr. Z. Dąbrowska, Warszawa 1959, s. 42.
Janko z Czarnkowa (ur. ok. 1320, zm. ok. 1387) - kronikarz polski, gorliwy stronnik Kazimierza Wielkiego.
Ozdobiony koroną królewską, rządził po męsku i pożytecznie państwem i narodem od
Boga sobie powierzonym, albowiem wedle słów proroka miłował pokój, prawdę
i sprawiedliwość. Był to najtroskliwszy opiekun i obrońca dobrych i sprawiedliwych, bardzo
srogi zaś prześladowca złych, rozbójników, gwałtowników i potwarców. [...]
Ponieważ zaś w królestwie odbywały się sądy na podstawie dawnych zwyczajów,
a raczej przekupstwa, przy których różni wyroki rozmaicie zmieniając, liczne przeprowadzali
krzywdy i potwarze, przeto król, dbały żarliwie o sprawiedliwość, [...] za wspólną zgodą [...]
prałatów i baronów, kazał spisać ustawy zgodnie z prawem i rozumem dla przestrzegania po
wsze czasy, na ich podstawie sprawiedliwość każdemu miała być równo wymierzana.
Ten król ponad wszystkich książąt polskich dzielnie rządził Rzeczpospolitą, albowiem
jak drugi Salomon wyniósł dzieła swoje, budując miasta, domy i grody. [...]
Arkusz II
Egzamin maturalny z historii
5
Źródło I
Pieczęć majestatyczna Kazimierza Wielkiego (awers)
[w:] Jerzy Wyrozumski,
Kazimierz Wielki
, Wrocław 1986, po s. 32.
CZĘŚĆ IV. KONCEPCJA ABSOLUTYZMU FRANCUSKIEGO
Źródło J
Jean Bodin,
Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej
przekł.: R. Bierzanek, Z. Izdebski, J. Wróblewski, Warszawa 1958, s. 102-103, 171.
J. Bodin (1530 – 1596) - najwybitniejszy francuski teoretyk państwa doby renesansu, ideolog absolutyzmu francuskiego.
[...] co to jest władza absolutna; albowiem, jeśli mówimy, że ten ma władzę absolutną,
kto zupełnie nie jest poddany prawom, to nie znajdzie się na świecie suwerennego księcia,
zważywszy, że wszyscy książęta na ziemi są poddani prawom Boga i natury i wielu prawom
ludzkim, wspólnym wszystkim ludom.
[...] Otóż trzeba, aby ci, którzy są suwerenni, nie byli w żaden sposób poddani
rozkazodawstwu drugiego i aby mogli wydawać i znosić prawa dla poddanych lub
unicestwiać prawa nieużyteczne, aby w ich miejsce ustanowić inne. [...]
Ponieważ nie ma na ziemi po Bogu nikogo większego od suwerennych książąt
i ponieważ są oni przezeń ustanowieni jako jego namiestnicy, ażeby rozkazywali innym
ludziom, trzeba zwracać uwagę na ich godność, aby z całym posłuszeństwem uszanować
i uczcić ich majestat, myśleć i mówić o nich z pełną czcią, albowiem ten, kto znieważa swego
suwerennego księcia, znieważa Boga, którego jest on obrazem na ziemi. [...]
Arkusz II
[ Pobierz całość w formacie PDF ]